Dariusz Chojnacki
Nadleśnictwo Stąporków powstało 01.01.1993 r. z dwu obrębów Nadleśnictwa Barycz: Miedzierzy i Niekłania. Obręby te, w latach powojennych stanowiły samodzielne jednostki. Nadleśnictwo Niekłań utworzono na początku 1945 roku w wyniku upaństwowienia lasów prywatnych i spółek akcyjnych. Lasy Nadleśnictwa położone w paśmie Gór Świętokrzyskich i wraz z lasami byłych Nadleśnictw: Skarżyska, Rzucowa i Szydłowca, stanowiły duży kompleks leśny zwany od dawna Lasami Niekłańskimi.
Niekłań wraz z przyległymi miejscowościami zaliczano do kolebki Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego. Lasy położone w tym rejonie użytkowano pod kątem rozwijającego się górnictwa i hutnictwa żelaza. Wybudowanie hut i kuźnic na terenie Stąporkowa, Niekłania, Chlewisk i Mroczkowa zwiększyło zapotrzebowanie na węgiel drzewny.
Nastąpiła degradacja siedlisk i zmiana składu gatunkowego drzewostanów. Naturalnie występujące drzewostany jodłowe, dębowe, bukowe i modrzewiowe zostały wycięte, a pojawiła się sosna, brzoza i osika. Na początku XX wieku około 4000 ha lasów wchodziło w skład majątków Niekłań i Chlewiska należących do hr.hr. Platerów, a około 1100 ha do majątku Krasna - hr. hr. Wielowiejskich. Około roku 1921 Platerowie sprzedali lasy dóbr Niekłańskich Spółce Akcyjnej Wielkich Pieców Zakładów Ostrowieckich. Niewiele wiadomo o gospodarce leśnej prowadzonej przez Platerów, natomiast Spółka prowadziła gospodarkę leśną w sposób prawidłowy - nastąpił powrót takich gatunków jak: jodła, dąb, modrzew, buk.
Po przejęciu lasów przez Skarb Państwa w 1945 roku sporządzono prowizoryczny plan urządzania lasu na okres 3 lat. Gospodarkę prowadzono w sposób następujący: - na siedliskach borowych, oraz lasowych nie rokujących odnowienia naturalnego zakładano zręby zupełne - tam gdzie można było uzyskać odnowienie naturalne stosowano rębnię gniazdową lub częściową typową z 10-30 letnim okresem odnowienia. Dokonana na początku lat 60 ocena odnowień wykazała, że 70% stanowią uprawy pochodzenia sztucznego.
Nadleśnictwo Miedzierza - utworzone zostało w 1945 roku z dawnych Lasów Państwowych (ok. 2890 ha) oraz majątków prywatnych: „Końskie Wielkie" - 1330 ha, „Miedzierza" - 1369 ha, „Krasna-Mniów" - 340 ha. Przeważającą część powierzchni byłego Nadleśnictwa Miedzierza stanowiły siedliska borowe, użytkowane zrębami zupełnymi odnawianymi w sposób sztuczny sosną z domieszką brzozy, olszy, dębu i modrzewia. W efekcie doprowadziło to do powstania drzewostanów jednogatunkowych i jednowiekowych. Na nielicznie występujących siedliskach lasowych stosowane były cięcia przerębowe z tzw. rębnią „jednostkową" lub „skupinową" przy wykorzystaniu odnowień naturalnych jodły. Niestety jodła w wyniku źle prowadzonej, często rabunkowej gospodarki, została w znacznej mierze wyeliminowana z właściwych dla niej siedlisk.
Dokonana w okresie powojennym ocena stanu Nadleśnictwa stwierdziła duże straty spowodowane plądrowniczą i rabunkową gospodarką okresu wojennego. Największe szkody poniosły drzewostany II i III klasy wieku. W stosunkowo dobrym stanie były drzewostany rębne, choć wspomina się o ich przerzedzeniu. Stan młodników oceniono jako średni, dużo w nich było rozpieraczy, gatunków niepożądanych (np. sosna Banksa), oraz wydzielającego się posuszu.
Od najdawniejszych czasów duże kompleksy leśne Nadleśnictwa stanowiły schronienie dla powstańców i partyzantów walczących o wyzwolenie ojczyzny. Obecny rezerwat przyrody „Skałki Piekło" był miejscem obozowania oddziału powstańczego pod dowództwem płk Dionizego Czachowskiego. Stąd wyruszył on pod Stefanków gdzie 22 kwietnia 1863 roku stoczył zwycięską bitwę z moskiewską ekspedycją karną. 6 września 1939 roku, w rejonie wsi Krasna i Komorów żołnierze 7 pułku Legionów z 3DP WP stoczyli krwawy bój z najeźdźcą hitlerowskim, w którym poległo 32 obrońców. Na terenie lasów Nadleśnictwa przebywał oddział majora „Hubala". W latach 1939-1944 walczyły tu oddziały AK ze zgrupowania „Ponurego", „Robota", „Szarego" i GL. Miały miejsce liczne walki i potyczki.
Wykonano dwie duże akcje na niemieckie pociągi z amunicją (Stąporków, Wólka Plebańska). W odwecie Niemcy spalili 4 gajówki, zginęło 5 gajowych i Nadleśniczy dóbr Krasna-Mniów inż. Jan Niewiadomski. Na terenie Lasów Państwowych podległych Nadleśnictwu Stąporków znajduje się 29 miejsc upamiętniających wydarzenia, głównie z czasów II wojny światowej.
Źródło: Nadleśnictwo Stąporków
Napisz komentarz
Komentarze