Szpitale zamienią długi na kredyty BGK

Szefowa MZ, rozpoczynając spotkanie z dyrektorami szpitali, samorządowcami i ekspertami rynku zdrowia podkreśliła, że koncepcja resortu jest oparta na dobrowolności. "Chcemy zdejmować (...) przeregulowania i usztywniające zasady, które nie mają wpływu na jakość świadczeń ani na bezpieczeństwo pacjenta, a podrażają funkcjonowanie szpitali" - powiedziała Leszczyna.

Filary koncepcji Ministerstwa Zdrowia to: deregulacja, transformacja i odwrócona piramida świadczeń. Transformację zaplanowano na 10 lat.

W pakiecie transformacyjnym MZ proponuje utworzenie mapy świadczeń (MZS - mapa zabezpieczenia szpitalnego), które określą, jakie świadczenia i w jakim zakresie powinny być na danym obszarze zabezpieczone. Mapa świadczeń będzie powiązana ze strumieniem finansowania świadczeń zdrowotnych, inwestycjami i instrumentami pomocowymi, w tym dla zadłużonych szpitali.

Mapa świadczeń ma uporządkować sieć oddziałów na poziomie podstawowym: 1-5 oddziałów podstawowych plus SOR (szpitalny oddział ratunkowy), IP (izba przyjęć), opieka długoterminowa; specjalistycznym: oddziały specjalistyczne; wysokospecjalistycznym: m.in. kardiochirurgia, neurochirurgia, transplantologia; strategicznym: oddziały o zabezpieczeniu ponadregionalnym i krajowym.

Zostanie opracowana na trzech powiązanych ze sobą poziomach: subregionalnym (dawne województwa), regionalnym i krajowym. Przygotowaniem mapy świadczeń zajmie się Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) i urzędy wojewódzkie. Pierwszy etap (poziom podstawowy i specjalistyczny) ma być gotowy do końca 2024 r. Opracowanie map świadczeń potrwa do 2025 r. Natomiast transformacja ma potrwać do 2034 r.

Proces transformacji w koncepcji MZ zakłada zrealizowanie przez szpitale planów naprawczych. W puli rozwiązań jest restrukturyzacja wewnętrzna, połączenie sp zoz-ów (samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej), połączenie spółek, przeprofilowanie, przekształcenie części lub całości podmiotu leczniczego w opiekę długoterminową, przeprofilowanie hospitalizacji na hospitalizację planową lub jednodniową.

W transformacji przewidziana jest zamiana długów szpitali na kredyty udzielone przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) pod warunkiem przejścia przez ścieżkę programu naprawczego.

Szpitale niestabilne finansowo lub niezgodne z mapami świadczeń będą mogły liczyć na celowane środki w ramach "procesów transformacji", preferencyjne punkty w konkursach na dostosowanie się do "map świadczeń" i zmianę profilu działalności. Będą też mogły korzystać z instrumentów Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK).

Po przejściu pełnej ścieżki programu naprawczego szpitale będą mogły skorzystać z doraźnego pakietu wsparcia i długoterminowego pakietu wsparcia.

Doraźny pakiet wsparcia zakłada zamianę zobowiązań wymagalnych (określonych na dzień 1 lipca 2024 r.) w kredyt długoterminowy udzielony przez BGK, zawarcie porozumienia z ZUS o rozłożeniu na raty składek za okres pierwszego roku transformacji, utrzymanie ryczałtu PSZ (podstawowe szpitalne zabezpieczenie świadczeń) w pierwszym i drugim roku transformacji, a także wyznaczenie poziomu ryczałtu na kolejny rok transformacji na podstawie średniego poziomu wykonania ryczałtu w dwóch latach transformacji.

Z kolei długoterminowy pakiet wsparcia zakłada mechanizm warunkowego oddłużenia szpitali. W koncepcji resortu zdrowia dług zostanie zamieniony na dziesięcioletni kredyt w BGK poręczony przez podmiot tworzący. Zgodnie z koncepcją będzie on umarzalny w wysokości jednej dziesiątej co roku przez 10 lat pod warunkiem, że szpital realizuje program naprawczy i się bilansuje. Ten proces będzie nadzorowany i oceniany przez AOTMiT. Rozwiązanie to zakłada, że w sytuacji utraty bilansowania i braku możliwości spłaty przez samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (sp zoz), kredyt przestanie być umarzany i staje się on kredytem organu założycielskiego.

Szpitale stabilne finansowo i zgodne w profilu z mapami świadczeń dostaną dodatkowe punkty w konkursach na środki UE lub z Funduszu Medycznego, otrzymają możliwość uczestniczenia w sprofilowanych konkursach, otrzymają dodatkowe punkty w konkursach NFZ z możliwością zwiększenia finansowania świadczeń preferowanych w mapach świadczeń.

Koncepcja MZ zakłada powstanie nowego typu podmiotu: Zespołu Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej (ZPZOZ), który może być utworzony po połączeniu kilku sp zoz-ów, które mają różne podmioty tworzące. Podmioty lecznicze będą mogły zawierać długookresowe porozumienia. Rozwiązanie zakłada także podział usług pomiędzy szpitale, zgodny z kierunkami opisanymi na mapach świadczeń. Jednostki Samorządu Terytorialnego, będą mogły utworzyć związki międzygminne, związki powiatowe oraz związki powiatowo-gminne w celu wspólnego wykonywania zadania publicznego, jakim jest prowadzenie podmiotu leczniczego.

Deregulacja ma z kolei polegać m.in. na rezygnacji z definiowania i wyodrębniania poziomów podstawowego szpitalnego zabezpieczenia (PSZ) na rzecz kwalifikowania wszystkich świadczeniodawców mających przynajmniej jeden tzw. profil kwalifikujący.

Kolejny element to uproszczenie i złagodzenie zasad regulujących udzielanie przez szpitale PSZ dodatkowych rodzajów świadczeń realizowanych, w ramach m.in. SOR (Szpitalny Oddział Ratunkowy), IP (izba przyjęć), OIT (oddział intensywnej terapii), chemioterapii, rehabilitacji stacjonarnej, ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. Szpital za zgodą prezesa NFZ będzie mógł zastąpić profile kwalifikujące.

Resort zdrowia proponuje określenie minimalnego udziału świadczeń zabiegowych w oddziałach zabiegowych, a także minimalnej liczby odebranych porodów na oddziałach ginekologiczno–położniczych.

Uproszczone mają zostać formularze wniosków inwestycyjnych, akredytacyjnych i niektórych norm sanitarnych dla szpitalnictwa i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.

Odwrócona piramida świadczeń dotyczy z kolei odciążenia szpitali i przeniesienia części świadczeń do ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (aos) i podstawowej opieki zdrowotnej (poz). Minister zdrowia wyjaśniła, że celem pozostawienie w szpitalach jedynie tych zabiegów i procedur, które nigdzie indziej nie mogą być wykonane.

Koncepcja MZ ma być teraz konsultowana z dyrektorami szpitali i samorządami.

Transformacja szpitalnictwa ma być finansowana z pieniędzy w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO), Funduszu Medycznego, funduszy unijnych, NFZ i BGK.

Komisja Europejska 2 lipca zaakceptowała zmiany w KPO, które polski rząd wysłał do Brukseli 30 kwietnia. Pieniądze na inwestycje w ochronę zdrowia z KPO nie zostały jeszcze uruchomione. Resort zdrowia zaznacza, że chodzi o blisko 19 mld zł.