Amoniak we krwi – normy, objawy i skutki

Normy i badanie stężenia amoniaku we krwi

Amoniak powstaje jako uboczny produkt w procesach rozpadu białek (aminokwasów) w układzie pokarmowym. Wraz z krwią trafia do wątroby, gdzie w cyklu mocznikowym zostaje unieszkodliwiony, a następnie jako mocznik wydalony wraz z moczem i potem. Śladowe ilości związku wytwarzane są również w nerkach i mięśniach. Obecność amoniaku w organizmie w postaci jonów NH4+ jest więc naturalna. Ma on zdolność przenikania z krwi do mózgu i w śladowej ilości nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.

Prawidłowa norma amoniaku we krwi dla osób dorosłych wynosi 19–60 mg/dl. U niemowląt stężenie nie może przekraczać 50 mg/dl. Norma amoniaku w moczu powinna utrzymywać się na poziomie 30–50 mmol/l.

Oznaczenie amoniaku we krwi BadaniaKrwi.pl - to badanie, które przeprowadza się na dwa sposoby – poprzez pobranie próbki krwi żylnej lub próbki moczu.

Objawy zatrucia amoniakiem

Zbyt wysoki wzrost stężenia amoniaku we krwi jest niebezpieczny dla zdrowia i najczęściej skutkuje uszkodzeniem układu nerwowego. Taki stan określany jest terminem hiperamonemii.

Objawy wskazujące na zatrucie amoniakiem to:

• bóle głowy;
• drżenie i wiotkość mięśni;
• drgawki;
• zaburzenia oddychania;
• wymioty;
• zaburzenia zdolności poznawczych i dezorientacja;
• utrata przytomności;
• brak odpowiedzi na bodźce zewnętrzne i kontaktu z innymi;
• senność;
• brak apetytu.

Przyczyny wzrostu stężenia amoniaku we krwi

Wskazuje się na dwie główne przyczyny patologicznego wzrostu stężenia amoniaku we krwi.

1. Pierwotna – powstaje na skutek zaburzeń w cyklu mocznikowym, podczas którego niemożliwe jest skuteczne usuwanie amoniaku z organizmu. Dysfunkcja uwarunkowana jest genetycznie i ujawnia się już w wieku niemowlęcym. U niektórych pacjentów, zaburzenia mają mniejsze nasilenie, dlatego objawy pojawiają się w późniejszych latach życia.

2. Wtórna – powstaje na skutek zaburzeń w pracy nerek, wątroby lub jako produkt uboczny w nadmiernym rozpadzie erytrocytów. Do czynników sprzyjających wtórnemu wzrostowi amoniaku zalicza się m.in.: wirusowe zapalenie wątroby, marskość wątroby, choroby nerek, nowotwory wątroby, zakrzepicę żył i zaburzenia krzepliwości krwi.

Do nieznacznego wzrostu stężenia amoniaku we krwi może dojść na skutek przetrenowania lub palenia papierosów. Wpływ mają również niektóre leki np. barbiturany lub środki moczopędne. Na przekroczenie normy amoniaku w moczu narażone są osoby stosujące diety wysokobiałkowe, a także chorujący na cukrzycę lub kwasicę metaboliczną.